W Parlamencie Europejskim w Brukseli z inicjatywy Anny Fotygi zaprezentowano raport “Agents of the Russian World: Proxy Groups in the Contested Neighbourhood”. W spotkaniu udział wzięła Orysia Lutsevych, autorka dokumentu opublikowanego przez londyński think thank Chantham House. W zaprezentowanym raporcie dokonano szczegółowej analizy realizacji celów polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej przy wykorzystaniu tzw. „proxy groups” (grup wpływów).
Zaprezentowany dokumentu potwierdza, iż Federacja Rosyjska chce stanowić centrum regionu post-sowieckiego i zamierza pełnić szczególną rolę „środka ciężkości”, zwłaszcza w stosunku do państw takich jak Ukraina, Gruzja i Mołdowa, które są krajami Partnerstwa Wschodniego. W tym celu Kreml posługuje się całym zasobem narzędzi, takich jak naciski gospodarcze, kontrola dostaw energii, wojny handlowe, propaganda i dezinformacja. W obawie przed utratą wpływów w regionie na rzecz Zachodu, Federacja Rosyjska stworzyła sieć tzw. „proxy goups”, które poprzez promocję idei „rosyjskiego świata” (Russkiy Mir) działają na rzecz wsparcia jej celów w polityce zagranicznej, m.in. uzasadniając poczynania Rosji na obszarze byłego bloku sowieckiego i poza nim. „Rosja próbuje za wszelką cenę zachować jak największe wpływy w regionie. Cel ten realizuje poprzez podważanie społecznej jedności w krajach sąsiadujących poprzez koncentrowanie sił prorosyjskich, tłamszenie procesów kształtowania narodowych tożsamości i promocję antyamerykańskich, ortodoksyjno-konserwatywnych eurazjatyckich wartości” – mówiła Orysia Lutsevych. Kreml potrafi umiejętnie manipulować, usypiając czujność partnerów oraz łącząc propagandę z szantażem i innymi wrogimi działaniami. Rosyjskie organizacje pozarządowe, w rzeczywistości finansowane przez państwo lub powiązane z Kremlem podmioty gospodarcze, mają za zadanie wpływanie na kraje sąsiednie tzw. „miękką siłą”, sprawiając, by obywatele tych państw uznali zwierzchnictwo Federacji Rosyjskiej. Zdaniem ekspertki Chatham House, władze rosyjskie 'po cichu’ tworzą alternatywne dyskursy i wspierają grupy paramilitarne, które mają na celu destabilizację sąsiednich państw oraz sianie agresywnej propagandy. Działalność tych grup, połączona z rozbudowanym rosyjskim aparatem administracyjnym i bezpieczeństwa, jak również wpływem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, prorosyjskich elit, sterowanych organizacji pozarządowych, kultury masowej oraz mediów, mogłyby poważnie zaszkodzić zmianom politycznym i istnieniu społeczeństwa obywatelskiego w regionie. W opinii Lutsevych tragiczne zdarzenia, które miały miejsce na Krymie i w Donbasie uwidoczniły rolę pozarządowych graczy.
„Walka o 'serca i umysły’ będzie trwać nadal, anty-zachodnie siły będą kontynuować aktywną obecność w ramach tego nowego Rosyjskiego Świata” – mówiła Orysia Lutsevych. Jej zdaniem większa przejrzystość i większe zaangażowanie obywateli pokazałyby, iż istnieją odmienne od przedstawianych przez propagandę rosyjską poglądy oraz mogłyby przyczynić się do zniesienia sztucznych podziałów inicjowanych przez kremlowskie siły.
Anna Fotyga odnosząc się do przedstawionego raportu zaznaczyła, że system oddziaływania na społeczeństwa krajów Partnerstwa Wschodniego wypracowany przez Putina jest wysoce skuteczny, także z uwagi na słabość Unii Europejskiej w tym obszarze. Według przewodniczącej SEDE, nasze wspólne bezpieczeństwo zależy od bezpieczeństwa i sytuacji w państwach Partnerstwa Wschodniego. Anna Fotyga podkreśliła, że gdy Polska walczyła i marzyła o demokracji była to demokracja bez żadnego przymiotnika, obecnie zaś Unia Europejska promując wartości zachodnie skupia się wyłącznie na upowszechnianiu demokracji liberalnej, dając tym samym Putinowi możliwość obsadzenia się w roli jedynego obrońcy wartości chrześcijańskich. „Jako konserwatystkę, martwi mnie umiejętność Putina, byłego oficera KGB, przedstawiania siebie jako obrońcy tradycyjnych, chrześcijańskich wartości” – mówiła Minister Spraw Zagranicznych w rządzie Jarosława Kaczyńskiego.
