Dokładnie 1 sierpnia 1944 r. w godzinę „W” (17:00) rozpoczął się powstańczy zryw w Warszawie. Decyzja o podjęciu otwartej walki zbrojnej zapadła tego samego roku w związku ze zbliżaniem się do Warszawy frontu sowieckiego. Dowództwo Armii Krajowej liczyło, iż Armii Czerwonej zależeć będzie na jak najszybszym zdobyciu polskiej stolicy, a kilkudniowe walki pozwolą na opanowanie Warszawy przed nadejściem Sowietów.
W chwili wybuchu Powstania Warszawskiego do walki stanęło blisko 50 tysięcy powstańców. Ten, jak początkowo zakładano, kilkudniowy zryw, w ostateczności zakończył się po 63 dniach, stając się tym samym największym wolnościowym zrywem w historii II Wojny Światowej.
Podczas walk i w wyniku przeprowadzanej przez Niemców planowej eksterminacji poległo ok. 16 tysięcy powstańców oraz 150 tysięcy ludności cywilnej. Dzielnice, w których toczyło się powstanie, zostały niemal zrównane z ziemią, zaś samo miasto opustoszało.
Szacuje się, iż w latach 1939-1944, łączne straty ludności warszawskiej wyniosły blisko 850 tysięcy osób. Ukazuje to tylko ogrom rzezi, jaka dotknęła miasto.
Tego dnia, w wielu miastach Polski, odbywają się liczne uroczystości upamiętniające bohaterski zryw naszych przodków w walce o wolną i niepodległą Ojczyznę. Wielkim orędownikiem pamięci o uczestnikach tamtych dni był śp. Prezydent RP prof. Lech Kaczyński, który 18 lat temu otworzył w stolicy Muzeum Powstania Warszawskiego. Również w Gdańsku, gdzie o w godz. „W” (17:00), przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego, członkowie Prawa i Sprawiedliwości złożą kwiaty, oddany zostanie hołd powstańcom. W uroczystości tej udział weźmie Anna Fotyga, która po jej zakończeniu uda się na uroczyste obchody 73. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego do Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
